Olej rzepakowy – właściwości i zastosowanie

Olej rzepakowy - właściwości i zastosowanie

W poszukiwaniu recepty na zdrowie i urodę nie zawsze trzeba sięgać po egzotyczne składniki. Okazuje się, że rodzime oleje, takie jak olej rzepakowy, mogą nam przynieść wiele korzyści. Co ma do zaoferowania olej, zwany czasem „oliwą Północy”?

Popularny olej roślinny

Olej rzepakowy jest jednym z najczęściej spotykanych olejów roślinnych w naszych kuchniach. Używamy go do smażenia, pieczenia, duszenia, ale też na zimno – do sałatek i sosów. Jego powszechność sprawia, że nie zastanawiamy się nad jego właściwościami. Co więcej, staramy się ograniczać jego spożycie, bo olej ten jest owiany złą sławą.

Czy olej rzepakowy jest szkodliwy?

Wiele osób postrzega olej rzepakowy jako szkodliwy dla zdrowia. Wszystko dlatego, że do niedawna połowę kwasów tłuszczowych zawartych w tym oleju stanowił kwas erukowy. Ten zaś jest znany z toksycznego działania na organizm. Zasadnym było więc obwinianie oleju rzepakowego chociażby o uszkodzenia mięśnia sercowego. Na szczęście udało się znaleźć odmiany rzepaku, które nie zawierają kwasu erukowego. I tak, od co najmniej dwudziestu lat, w Polsce uprawia się wyłącznie odmiany bezerukowe. Tym samym wytłaczane z nich oleje są całkowicie bezpieczne dla zdrowia.

Olej rzepakowy, jako źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych

W oleju rzepakowym możemy znaleźć nienasycone kwasy tłuszczowe, które stanowią niemal 90% jego zawartości. Jednocześnie olej rzepakowy ma dobry stosunek kwasów omega-6 do omega-3 (2:1) i w tej kategorii ustępuje jedynie olejom: konopnemu i lnianemu. Jest to ważne, bo w naszym pożywieniu zazwyczaj dominują kwasy omega-6, jak choćby w niemniej popularnym oleju słonecznikowym, w którym stosunek kwasów omega-6 do omega-3 jest fatalny (126:1)! Olej rzepakowy zawiera również bardzo mało nasyconych kwasów tłuszczowych, których należy unikać w codziennej diecie. Dla porównania, w składzie tak lubianej oliwy z oliwek, nasyconych kwasów tłuszczowych jest aż dwa razy więcej! Na tym jednak nie koniec zalet oleju rzepakowego. Okazuje się bowiem, że jest on cennym źródłem witamin A, K i E, a do tego zawiera sterole roślinne, działające antyoksydacyjnie. Regularne spożywanie oleju rzepakowego może opóźniać procesy starzenia się oraz zmniejszać ryzyko zachorowania na choroby serca i układu krążenia. Co ciekawe, olej rzepakowy zawiera aż 60% kwasu oleinowego, który reguluje poziom cholesterolu. Do tego pomaga w utrzymaniu optymalnego poziomu glukozy we krwi. W dodatku ma on dobroczynny wpływ na pracę układu pokarmowego. Warto wiedzieć, że olej rzepakowy powinien być obecny w diecie osób starających się o dziecko. Składniki zawarte w oleju wpływają na prawidłowe wytwarzanie nasienia u mężczyzn, a kobietom pomagają utrzymać płód i wspierają jego prawidłowy rozwój.

Jaki olej rzepakowy kupować?

Na sklepowych półkach najłatwiej znaleźć olej tłoczony na ciepło i rafinowany. Jest on stosunkowo tani i łatwo dostępny. Jednak to olej tłoczony na zimno, nierafinowany będzie odznaczał się większą zawartością witamin i składników odżywczych. Ma on też ciemniejszy kolor i bardziej intensywny smak. Nierafinowany, tłoczony na zimno olej rzepakowy jest idealny do dressingów, sałatek, koktajli i innych dań podawanych na zimno. Olejem rzepakowym można też śmiało wzbogacać gotowe dania na ciepło – czyli polać ugotowane ziemianki, kaszę czy owsiankę. Taki olej sprawdzi się też do pielęgnacji skóry i włosów. Jeśli jednak szukamy oleju typowo do smażenia i pieczenia, to uniwersalny olej rzepakowy, tłoczony na ciepło i rafinowany będzie dobrym wyborem. Wysoka temperatura dymienia sprawia, że sprawdza się jako nośnik temperatury.

Źródła:

  • Gugała M., Zarzecka K., Sikorska A., Prozdrowotne właściwości oleju rzepakowego, Postępy Fitoterapii 2/2014, s. 100-103 http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2014_100-103.pdf [dostęp: 2021-08-03]
  • Krygier K., Wroniak M., Dobczyński K., Kiełt I., Grześkiewicz S., Obiedziński M., Charakterystyka wybranych rynkowych olejów roślinnych tłoczonych na zimno, https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-fcd42513-237e-4c69-a88a-6d5fb50e0d97/c/Krygier_Krzysztof__Malgorzata_Wroniak__Krzysztof_Dobczynski__Iwona_Kielt__Stanislaw_Grze_kiewicz__Mieczyslaw_Obiedzinski.pdf [dostęp: 2021-08-03]
  • Obiedzińska A., Waszkiewicz-Robak B., Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 1 (80), 27 – 44, https://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2012,%201(80)/027_044_02_Obiedzinska.pdf [dostęp: 2021-08-03]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

We wpisie przeczytasz o:

Polecane produkty