Jaki olej dla dzieci i niemowląt?

Codzienna dieta małych dzieci musi wspierać prawidłowy rozwój oraz kształtowanie odporności. Okazuje się, że wzbogacenie jej o naturalne oleje może być doskonałą strategią! Ba! Otóż, żywienie uznawane jest za jeden z najważniejszych czynników środowiskowych odpowiedzialny za stan zdrowia człowieka we wszystkich okresach jego życia, a szczególnie w okresie wczesnego dzieciństwa.

Naukowcy dowodzą, że dieta, zwłaszcza w pierwszych latach życia, może nawet programować metabolizm ustrojowy dziecka poprzez oddziaływanie na aktywność enzymów, układ wewnątrzwydzielniczy czy immunologiczny. Rodzicu, zaprogramujmy więc dobrze metabolizm ustrojowy naszych dzieci pamiętając o zdrowych tłuszczach.

Choć tłuszcze często postrzegamy w dość negatywnym świetle, to są one bardzo istotne, szczególnie dla niemowląt i małych dzieci. Tłuszcze są źródłem energii, pozwalającej nie tylko na utrzymanie funkcji życiowych, ale też niezbędnej do prawidłowego rozwoju organizmu. Tłuszcze przede wszystkim wspierają naturalny rozwój mózgu, układu nerwowego czy też wzroku. W dodatku wspomagają budowę błon komórkowych oraz regulują gospodarkę hormonalną. Rolą tłuszczy jest też rozpuszczanie i ułatwianie wchłaniania niektórych witamin, takich jak A, D, E i K. Warto wiedzieć, że dzieci potrzebują więcej tłuszczu niż dorośli! Przykładowo u dzieci po 1 roku życia tłuszcze powinny pokrywać jedną trzecią dziennego zapotrzebowania na energię.

Kwasy omega-3

Kwasy tłuszczowe omega-3 to związki, które mają bezpośredni wpływ na rozwój mózgu, w tym na sprawne myślenie i procesy zapamiętywania. Wspierają układ nerwowy i układ krwionośny, a do tego wzmacniają organizm, podatny na wszelkiego typu infekcje. Niestety nie są one produkowane przez organizm człowieka, ale należy je dostarczać, ponieważ są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Najbogatszym źródłem kwasów omega-3 są ryby, owoce morza, orzechy i pestki. Jednakże ze względu na niskie spożycie tych produktów, korzystnym i dostępnym rozwiązaniem jest wzbogacanie codziennej diety o oleje roślinne. W kwestii zawartości kwasów omega-3 niekwestionowanym liderami są olej lniany oraz olej konopny, następnie olej rydzowy, znany też jako olej z lnianki, i olej rzepakowy. Trzeba podkreślić, że oliwa z oliwek zawiera 10x mniej kwasu tłuszczowego α-linolenowego (ALA) (kwas ALA należy do rodziny kwasów tłuszczowych omega-3, podobnie jak EPA i DHA) a w porównaniu do oleju lnianego oliwa zawiera aż 60 razy mniej omawianego związku. Ponadto oleje roślinne, tłoczone na zimno, są bogate w antyoksydanty, tokoferole i witaminę E. Co wyjątkowo ciekawe, najnowsze badania dowodzą, że suplementacja kwasu linolowego (LA) i kwasu α-linolenowego (ALA), choćby poprzez dodawanie do diety dzieci olejów roślinnych, jest zalecana nawet wtedy, gdy podstawą żywienia jest naturalne mleko matki, w którym również znajdują się kwasy tłuszczowe LA i ALA.

Oleje rekomendowane dla dzieci

Poza wspominanymi olejami, dzieciom po 1 roku życia można podawać również olej z czarnuszki. Oczywiście wszystkie oleje, które mają się znaleźć w diecie dziecka powinny być nierafinowane i tłoczone na zimno, i oczywiście jak najświeższe.

Wzbogacając dietę dziecka trzeba pamiętać, że nie wszystkie tłuszcze są dobre. Omijać należy tłuszcze trans czyli „częściowo uwodornione/utwardzone oleje roślinne„. Tłuszcze trans znajdują się zazwyczaj w produktach takich jak: margaryny twarde, chipsy, prażynki, frytki, hamburgery, kebab, pizza, chrupki ryżowe i kukurydziane, nadziewane czekolady, batoniki, wafelki i cukierki, chałwa, drożdżówki, pączki, i lody.

Jak podawać olej dzieciom?

Najlepszym sposobem na wzbogacenie diety dziecka w oleje roślinne jest dodawanie ich do codziennych posiłków. Oleje będą niewyczuwalne w smaku, jeśli dodamy je do zup, kaszek, budyniów, soków, koktajli, surówek, do nabiału czy puree warzywnego i innych potraw. Oczywiście trzeba pamiętać, że oleje należy podawać na zimno, nie poddając ich obróbce termicznej, gdyż wtedy tracą swoje cenne właściwości. Wszystkie wymienione wyżej oleje można podawać zamiennie. Dzięki temu dziecko otrzyma pełnię składników odżywczych z olejów roślinnych, co będzie miało dobroczynny wpływ na zdrowie i rozwój malucha.

Źródła:

Pac-Kożuchowska E., : Kwasy tłuszczowe omega-3 a stan zdrowia dzieci, Endokrynol. Ped., 7/2008; 4(25): 49-54, http://endokrynologiapediatryczna.pl/contents/files/a_1053.pdf

Bryś, J. , Wirkowska-Wojdyła, M. , Górska, A. , Ostrowska-Ligęza, E. , Biardzka, M. , Ciemniewska-Żytkiewicz, H. , Bryś, A.,: Oleje bogate w kwasy Omega-3 jako potencjalne źródło kwasów nienasyconych w diecie dla niemowląt i małych dzieci, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 2016/1, s. 47-52, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-4866911e-a1b6-4f18-9778-de20d2d85812 [dostęp: 2021-07-26]

Marciniak-Łukasiak K., Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 6 (79), 24 – 35, http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-20354484-1386-426e-ac88-62c87e574cb3 [dostęp: 2021-07-26]

Socha J., Socha P., Weker H., Neuhoff-Murawska J., Żywienie dzieci a zdrowie wczoraj, dziś i jutro, Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2010, 12, 1, 34-37, https://www.wodanastart.pl/pobieranie-artykul/551bd704751d8.pdf [dostęp: 2021-07-26]